Seyyar Şifacı 1.Bölüm – Unutkanlık Üzerine Bir Ziyaret

Seyyar Şifacı #1 – Unutkanlık Üzerine Bir Ziyaret

Hikâyeyi okurken aç/kapa Defter Notları ile gıdalar hakkında detaylı bilgiyi, akışı bozmadan görebilirsiniz.

Yol bugün beni ceviz ağaçlarının altına götürdü. Rüzgâr, dalların arasından geçerken kabukların birbirine çarpan sesi sanki unutulmuş kelimeleri çağırıyordu. Bir evin önünde durdum; kapının üstünde solmuş bir takvim, yaprakları değiştirmeyi unutmuş bir zamana bakıyordu.

Kapıyı yaşlı bir kadın açtı. “Ne pişireceğimi unuttum,” dedi. “Bazen kim olduğumu da.” İçeri girdim. Ev sessizdi; sadece geçmişin tozunu taşıyordu. Raflarda üç kavanoz vardı: un, yoğurt tozu ve kızıl bir karışım. Masanın köşesinde, kahverengi damarları belirgin ceviz kabukları duruyordu.

🟫 Şifacı’nın Defterinden Not — Ceviz (tıkla/aç)

Ceviz nedir?

Ceviz, bitkisel omega-3 (ALA), E vitamini, polifenoller ve lif açısından zengin bir ağaç yemişidir. Bilimsel çalışmalarda, dengeli bir diyetin parçası olarak düzenli yemiş tüketimiyle kardiyovasküler risk belirteçlerinde iyileşmeler gözlenebildiği bildirilmiştir. Bu bulgular bireysel farklılıklar ve yaşam tarzı bağlamında değerlendirilmelidir.

Olası yararlar

• Kardiyovasküler destek: LDL kolesterol ve kan basıncı üzerinde olumlu etkilerle ilişkilendirilmiştir (çalışmadan çalışmaya değişir).
• Nörobilişsel bağlam: Ceviz ve diğer yemişlerin antioksidan/antiinflamatuvar bileşenleri beyin sağlığı açısından ilgi görür; bu, “tedavi” iddiası anlamına gelmez.
• Doygunluk & lif: Lif ve yağ profili tokluk hissine katkı sağlayabilir.

Kimler dikkat etmeli?

• Alerji: Ağaç yemişi alerjisi olanlar kesinlikle tüketmemelidir. Belirtiler hızla gelişebilir (ürtiker, dil/boğaz şişmesi, solunum sıkıntısı vb.).
• Kalori yoğunluğu: Porsiyon kontrolü önemlidir (yaklaşık 25–30 g = 1 küçük avuç).
• Çocuklar: Boğulma riski için bütün taneler küçük çocuklara uygun değildir.
• Tıbbi durum/ilaç: Bireysel durumlar için sağlık profesyoneline danışılmalıdır.

Kullanım & saklama

Salatalar, çorbalar, tahıl tabakları, yoğurt ve tatlılarda kullanılabilir. Oksidasyona yatkın olduğu için serin/karanlıkta, tercihen buzdolabında hava geçirmez kaplarda saklanması önerilir.

Uyarı: Bu not bilgilendirme amaçlıdır; tıbbi tavsiye değildir.

Kadının parmakları ceviz kabuğunun damarlarını yoklarken, “Babam ateşi bununla yakardı,” dedi. “Kokusunu duyduğumda her şeyi hatırlar gibi olurum.” Anladım: Bu evde eksik olan tarif değil, hatırlamanın kokusuydu.

Ocağa küçük bir tencere koydum. Kadından izin isteyip kavanozlara uzandım. Az miktarda undan; mayhoşluğunu yitirmemiş yoğurt tozundan; kızıl karışımdan bir tutam aldım. Sütün sustuğu, unun konuştuğu bir dille karıştırdım. Kadın sessizce izledi; gözleri, gençliğindeki sabahları aradı. Buhar yükseldikçe evin duvarları ısındı; kızıl kokular önce perdeleri yokladı, sonra mutfağın hafızasına yerleşti.

🍂 Malzeme Bilgisi — Tarhana (tıkla/aç)

Tarhana nedir?

Tarhana; yoğurt/süt ürünleri, buğday unu, sebze ve baharatların karıştırılıp fermente edilmesi, ardından kurutulup öğütülmesiyle elde edilen geleneksel bir Anadolu ürünüdür. Düşük pH ve düşük nem sayesinde mikrobiyal bozulmaya dirençlidir.

Besinsel & teknolojik özellikler

• Protein & B vitaminleri: Oran tarife göre değişir; fermentasyon aromaya katkı verir.
• LAB (laktik asit bakterileri): Ev/ürün koşullarına göre değişir; “probiyotik” iddiası için spesifik suş ve canlılık verisi gerekir.
• Raf ömrü: Düşük nem ve asitlik nedeniyle uzundur; hijyen ve kurutma koşulları kritiktir.

Kimler dikkat etmeli?

• Glüten: Geleneksel tarhana glüten içerir; çölyak/glüten duyarlılığı olanlar kaçınmalıdır.
• Süt alerjisi: Süt/yoğurt bileşenine alerjisi olanlar için uygun değildir.
• Tuz: Bazı ürünlerde tuz oranı yüksektir; hipertansiyon/ödeme eğilimi olanlar etikete ve porsiyona dikkat etmelidir.

Pişirme & porsiyon

Su/et suyu ile açılarak kaynatılır; kıvam ve tuz, tarif ve bireysel ihtiyaca göre ayarlanır. Ev yapımı üretimde hijyen/kurutma süreci önemlidir; ticari ürünlerde üretici talimatları takip edilmelidir.

Uyarı: Bu kutu bilgilendirme amaçlıdır; tıbbi tavsiye değildir.

Tabağı önüne koyduğumda kaşığı titremeden uzandı. Bir yudum aldı, sonra gözleri kısıldı: “Bu… tarhana.” İkinci kaşıkta başını hafifçe yana eğdi: “İçinde bir şey daha var. Sanki… ceviz.”

Gülümsemekle yetindim: “Adını siz koydunuz.”

“Bazı tatlar hafızayı tamir etmez; ama hatırlamayı öğretir.”

---

Bilgilendirme Notu: Bu metin kurmacadır. Anlatılan yiyecekler ve olası etkileri kişisel farklılıklar gösterebilir. Buradaki bilgiler tıbbi tavsiye değildir. Sağlıkla ilgili kararlar için doktorunuza/diyetisyeninize danışınız.

Seri: Seyyar Şifacı’nın Günlükleri • Bölüm: 1 (Unutkanlık Üzerine)