Deri mi Suni mi? Lostra Ustasından Ayağı Rahat Ettiren Gerçekler
Deri mi Suni mi? Lostra Ustasından Ayağı Rahat Ettiren Gerçekler
- Gerçek deri nefes alır; ısı ve nem birikimini azaltarak koku ve yanmayı düşürür.
- Suni deri ısı ve nemi hapseder; koku, tahriş ve mantara zemin hazırlayabilir.
- Aynı çifti üst üste giymek yerine en az 24 saat dinlendirin.
- Çorapta pamuk/yün gibi nefes alan lifleri tercih edin.
- Bakım ritüeli: havalandırma, ince krem, yumuşak fırça ve sedir kalıp.
☀️ Lostra’da Bir Gün – “Katmerin Buharında Sohbet”
[Sahne: Sabahın erken saati. Şehrin sokakları yeni uyanmaktadır. Lostra salonunun kepengi yavaşça açılır. Çırak elindeki anahtarla kapıdan içeri girer. Kapı aralanır aralanmaz deri, cila ve balmumu kokusu yüzüne çarpar.]
Çırak pencereyi açar, sabahın serinliği içeri dolar. Tezgâhı düzenler, fırçaları bir kenara dizer, çay ocağının altını yakar.
Ardından tezgâhın temiz kısmına gazete kâğıtları serer.
Üzerine peynir, zeytin, taze ekmek ve iki bardak çay koyar.
Usta içeri girer.
Usta: Günaydın evlat.
Çırak: Günaydın usta, çay demlendi, kahvaltı da hazır.
Usta: Aferin. Ama yalnız kahvaltı edilmez evlat; paylaşmadan bereket olmaz.
Git, yan komşumuz terzi Hasan’ı çağır, gelsin birlikte yiyelim.
[Biraz sonra kapı tıngırdar. Terzi Hasan, elinde buharı tüten katmerle içeri girer.]
Hasan: Günaydın ustalar! Fırından katmer getirdim, sıcakken paylaşalım.
Usta (gülümser): Heh, işte bu esnaflık!
Gel otur, sofrayı tamam ettin.
[Katmer açılır, tereyağının buharı çay dumanına karışır. Sabah güneşi vitrinden süzülür, tezgâhın kenarındaki metal kutuların ve cam kavanozların üzerinde parıldar.]
Hasan: Şükür işler iyi ama şu ayakkabılar beni mahvetti.
Ayağım yanıyor, koku da cabası.
Usta:
Seninki suni deridir belli.
Gerçek deri nefes alır, suni deri teri hapseder.
Ayağın poşetin içinde kalır gibi.
Havasız evde kim durur, Hasan?
Hasan:
Ben parlak görünüşüne aldandım usta.
Meğer ışık kandırıyormuş.
Usta:
Her parlayan altın değildir, Hasan.
Gerçek deri yaşar, suni deri yalnız parlar.
Sen kumaştan anlarsın;
hava almayan kumaş terletir, hava alan serin tutar.
Unutma Hasan Usta; altın çöpe düşse değerini kaybetmez,
ama tenekeyi parlatsan çeyrek altın etmez.
Malzemenin özü sağlam olacak; parıltı göz boyar, ömür değil.
[Katmerden son dilimler paylaşılırken kapı zili çalar, bir kadın müşteri içeri girer.]
Kadın: Günaydın ustalar.
Ayağım yanıyor, kokudan da kurtulamıyorum.
Doktora gittim ama geçmedi. Ayakkabıdan olabilir mi?
Usta (Hasan’a bakar, gülümser):
Olabilir hanımefendi.
Ama bu kez ben değil, Hasan Usta anlatsın.
Hasan (gülerek):
Ben de aynı dertten yandım.
Ayakkabının dışı pırıl pırıl görünür ama nefes almazsa,
ayak yanar, terler, kokar.
Gerçek deri nefes alır, suni deri teri içeride hapseder.
Koku değil, rahatsızlık başlar.
Kadın:
Ben de sırf parlak diye almıştım.
Meğer o parıltı sağlıktan çalıyormuş.
Usta:
Aynen öyle hanımefendi.
Bizim işte bir söz vardır:
“Ayağını rahat ettir ki, adımların doğru olsun.”
Yanlış ayakkabı yalnız ayağı değil, yürüyüşü de bozar.
Doğal malzeme pahalı görünür ama ömrü de, huzuru da uzundur.
[Kadın teşekkür eder, ayakkabısını bırakır. Hasan selam verip çıkar. Dükkânda usta ve çırak kalır.]
👞 Öğle Vakti – Deri Dersi
Çırak:
Usta, sen “deri yaşar” diyorsun ya, nasıl yani?
Bir ayakkabı nasıl yaşar ki?
Usta (kollarını sıvar, bileğini gösterir):
Bak evlat, kendi derinden pay biç.
Bizim derimizde gözenekler var; hava girer, ter çıkar.
Bir gün kolunu poşetle sar, bir saat bekle bakalım ne oluyor.
Ter basar, rahatsız olursun, değil mi?
İşte suni deri ayağa bunu yapar.
Gözenek yok, nefes yok.
Ayağı poşete sokmakla farkı yoktur.
Çırak (gözleri büyür):
Yani ayakkabının derisiyle insan derisi aynı mantıkta mı?
Usta:
Aynen öyle.
Gerçek deri canlı deriden gelir;
terlemesini, kurumasını, nefes almasını bilir.
Suni deri ölüdür; plastik gibidir.
Ne emer, ne salar; ne yaşar, ne ölür.
Ayağın içinde boğulur.
[Usta iki parça çıkarır: biri suni, biri gerçek deri.]
Usta:
Bak, bu sıcak ve diri—gerçek deri.
Bu soğuk ve cansız—suni deri.
Kokla, toprak gibi gelir.
Suni olan yakar burnu; kimyasal kokar.
Görüyor musun farkı?
Deriyi anlayan, hayatı da daha iyi anlar evlat.
[Dışarıda güneş yükselir. Dükkanın içinde balmumu kokusu, çay sesi, fırça hışırtısı birbirine karışır. Esnaf kepenklerini açar, lostra salonu güne başlar.]
Yağmurlu Gün — Su Geçirmez ≠ Nefes Alma
[Öğlene doğru yağmur bastırır; ıslanmış bir müşteri girer.]
Müşteri: Su geçirmeyen ayakkabı aldım; ama ayaklarım haşlandı, koku arttı.
Usta: Su geçirmezlik iyi bir kalkan olabilir; fakat buhar çıkışı sınırlıysa ısı ve nem içeride kalır. Yağmur günü giyip akşam mutlaka kurut, ertesi gün dinlendir. Sadece “geçirmez” diye her gün giyilmez.
Akşamüstü Bakım Ritüeli
- İç tabanı çıkar; ayakkabıyı gölgede, hava alan yerde beklet.
- İnce kremi bezle yedir; üzerini yumuşak fırça ile canlandır.
- Sedir kalıba yerleştir; şekli korur, nemi çeker, kokuyu bastırır.
- Aynı çifti ertesi gün giyme; en az 24 saat dinlendir.
Uzman Görüşleri
Kullanıcı Görüşlerinin Derlenmiş Özeti
- Gerçek deri lehine: Daha az koku/yanma, gün boyu konfor, patina ve dikişin tutması.
- Suni deri aleyhine: Akşam saatlerinde kötü koku, yanma/kaşıntı; burun-topukta çatlama ve dikiş açılması.
5 Adımda Koku ve Terleme Kontrolü
- Malzeme: üst yüzde gerçek deri veya nefes alan kumaşları seçin.
- Rotasyon: aynı çifti üst üste giymeyin; en az 24 saat dinlendirin.
- Kurutma: iç tabanı çıkarıp gölgede havalandırın; doğrudan güneş ve sobadan kaçının.
- Çorap: pamuk/yün gibi nefes alan lifleri tercih edin; gün sonunda mutlaka değiştirin.
- Bakım: ince krem, yumuşak fırça ve sedir kalıp ile hem şekli hem iç konforu koruyun.
Sorular ve modeller için: Instagram: @artisanshoemakertr • WhatsApp: +90 534 981 97 84 • Web: gezyapogren.com
Not: Bu sayfadaki öneriler geneldir; uzun süren şikâyetlerde dermatoloji/ortopedi uzmanına başvurun.
Yorumlar
Yorum Gönder